Een krachtig curriculum is de basis voor krachtig onderwijs. Zicht op de doelen, de toetsing en de leeractiviteiten maakt dat je ruimte creëert voor écht leren. Alleen, hoe houd je overzicht op het totale curriculum? Hoe zorg je dat je dit gezamenlijk ontwikkelt én daarbij het gevoel hebt echt grip te hebben op het curriculum? Op basis van dit soort vragen én onze ervaring hebben we een tool ontwikkeld: Curriculum Playground.
Curriculumontwerp: een lastig proces
Het ontwerpen van een curriculum wordt vaak ervaren als een lastig proces: er spelen enorm veel verschillende dingen mee, waardoor het al snel voelt als iets complex. Een grote hoeveelheid leerdoelen of leeruitkomsten, verschillende soorten toetsing én het organiseren van dit alles vraagt veel van je als docent of als team. Daarbij ontstaat altijd een gevoel van opluchting als het curriculum dan eindelijk ‘af’ is: dit kan de komende jaren mee.
Dat is jammer, omdat het curriculum eigenlijk iets moet zijn waar je continu aan kunt bijschaven en verder uitwerken. Door grip te hebben op de inhoud zorg je voor leerruimte in je programma, en voorkom je dat en curriculum langzaam steeds meer overladen wordt. Zo zorg je voor een sterke focus en samenhang, belangrijke kenmerken van een krachtig curriculum (Wiliam, 2013).
Focus en samenhang
Herkenbaar voor veel docenten: op een gegeven moment denk je vooral over de activiteiten en de opdrachten, en verdwijnen de doelen langzaam naar de achtergrond. Maar hoe weet je dan nog of je het juiste aan het doen bent met leerlingen of studenten?
Een ander lastig punt is het ontwerpproces zelf: hoe betrek je hier alle docenten bij? Vaak eindigt een curriculum in een excel-sheet of in word-bestanden, waarbij de makers wel zicht hebben op het totaalbeeld, maar de andere betrokken docenten zich vooral focussen op het kleine stukje waar ze verantwoordelijk voor zijn. Hoe werk je gezamenlijk aan het curriculum én daarmee aan het curriculumbewustzijn van een heel team?
Curriculum Playground: dé interactieve curriculumtool
Vanuit deze vragen én onze ervaring in (her)ontwerpprocessen in het VO, MBO, HBO en WO zijn we aan de slag gegaan met het ontwikkelen van een tool: Curriculum Playground. Een tool die het curriculum visueel maakt, grip geeft op de toetsing en de activiteiten én werkt als een professionaliseringstool om te zorgen voor meer curriculumbewustzijn.
De tool neemt je stap voor stap mee door het ontwerpproces, gebaseerd op backward design, en helpt tot het komen van constructieve afstemming. Uiteindelijk krijg je zo een overzichtelijk curriculum, een sterk toetsplan én gezamenlijke grip en inzicht op het geheel. Zo ben je samen bezig met leren door ontwerp én creëer je overzicht.
De stappen in het ontwerpproces
Curriculum Playground is opgebouwd rondom een aantal ontwerp-stappen, waarbij je geholpen wordt om samen te bouwen aan het curriculum.
Overzicht: Leg vast naar welke leeruitkomsten, leerdoelen of werkprocessen de studenten of leerlingen toewerken. Formuleer dit op basis van de competenties, kwalificaties, eindtermen of kerndoelen, die je zelf vastlegt of importeert.
Ontwerpen: Cluster de doelen per leerjaar of fase in vakken, modules, leerlijnen, opdrachten of andere vormen. Doe dit middels interactieve bollen of gestructureerde lijsten en zie in het curriculum wat, waar aan bod komt.
Plannen: Plan de verschillende onderdelen in de tijd. Bepaal wat wanneer aan bod komt, hoe dit wordt getoetst, formeer leerlijnen en noteer de OER/PTA velden. Gebruik het leerpad om formatieve checkmomenten te bepalen.
Analyseren: Analyseer het curriculum. Krijg middels een dekkingsmatrix inzicht in hoe de doelen zijn gedekt, welke toetsvormen worden gebruikt, zie wat intensieve periode’s zijn en vergelijk verschillende curricula.
Delen: Geef leerlingen, studenten en externen live inzicht in het curriculum. Exporteer het PTA of OER naar een overzichtelijk of bewerkbaar bestand, exporteer de planning naar een visuele, printbare weergave.
Eindelijk grip op het curriculum
Het werken met Curriculum Playground levert dus veel op, op verschillende niveau’s. Het versterkt het denken over het curriculum, biedt meer grip én draagt bij aan een minder overladen programma. Zo kun je samen de basis leggen voor krachtig onderwijs, waar uiteindelijk de leerling of student meer ruimte krijgt om tot dieper leren te komen.
Meer weten?
Curriculum Playground is beschikbaar voor alle scholen, opleidingen en bedrijven. Meer zien? Ga naar de website van Curriculum Playground en plan een demo-gesprek in.
Meer lezen →
Docent, onderwijsontwerper & maker. Altijd veel ideeën, en op zoek naar de verbinding tussen leren, creativiteit en technologie. Onderwijs kan altijd beter, maar mag ook zeker leuker! Mede-oprichter van Vernieuwenderwijs.