De laatste jaren wordt ‘programmeren’ genoemd als één van de belangrijkste dingen die leerlingen zouden moeten leren op school. Wil je daar mee aan de slag, maar weet je niet hoe? In dit artikel bespreken we een hoop voorbeelden.
Waarom ook al weer programmeren?
Zoals bij eigenlijk elk thema in het onderwijs zijn er zowel voor als tegenstanders als het gaat over programmeren in de klas. De voorstanders van programmeren zien het als een deelvaardigheid binnen het domein van Digitale Geletterdheid. Programmeren is daarbij als het begrijpen van een taal: op die manier kun je beter communiceren met de digitale technologie. Daarnaast helpt het om stapsgewijs na te denken bij het oplossen van complexe problemen en is er veel (toekomstig) werk te vinden waarbij programmeren belangrijk is.
Er zijn ook mensen die juist tegen programmeren op school zijn. Daarbij gaat het vooral over de ‘transfer’: het opdoen van vaardigheden bij programmeren betekent niet dat deze vaardigheden ook bij andere gebieden verbeterd. Een ander punt is de overladenheid in het programma: door leerlingen ook nog te moeten leren programmeren wordt het alleen maar nog zwaarder op school. Hoe dan ook: het lijkt er niet op dat programmeren (en computer-code, en digitale technologie) iets is wat snel gaat verdwijnen. Leerlingen enigszins wegwijs maken en daarbij meer begrip creëren voor een deel van de wereld is dus niet zo’n gek idee.
Voorbeelden
Er is ontzettend veel te vinden als het gaat over programmeren in de klas. De afgelopen jaren hebben we zelf ook al veel geschreven over handige en praktische toepassingen. Hieronder vijf voorbeelden die helpen bij het beginnen met programmeren in de les:
Programmeren zonder computer: Je hebt niet altijd een device nodig om te leren programmeren. Sterker nog: misschien is het nog wel beter om de eerste concepten uit te leggen zonder gebruik van technologie! Zo leer je eerst de stappen door te nemen, zonder dat de code afleidt.
Programmeren met muziek: Sonic-Pi is een pakket wat bedacht is om op basis van muziek te leren programmeren. Je bouwt langzaam maar zeker een eigen nummer, waarbij je codes en andere structuren gebruikt die je herkent van het programmeren. Erg leuk en uitdagend!
Programmeren met iPads: Apple wil graag dat er meer leerlingen leren programmeren, en daar hebben ze de gratis app Swift Playgrounds voor ontwikkeld. Hiermee leer je echte apps programmeren, maar kun je ook allerlei randapparatuur aansturen. Erg handig wanneer je de beschikking hebt over iPads!
Programmeren met micro-controllers: Wil je dingen laten bewegen en sensoren gebruiken? Dan is een arduino of raspberry pi een goede eerste stap. Naast deze micro-controllers zijn er nog verschillende anderen, die allemaal geprogrammeerd kunnen worden. In het begin best lastig, maar voor hogere klassen in het VO is dit goed te doen.
Programmeren met robots: Wil je aan de slag met robotica, dan gaat het ook al snel over programmeren. Daarbij kun je de standaard software gebruiken van de robotica-pakketten, maar een goed alternatief is ‘ScratchX’. Gebaseerd op de ‘gewone’ scratch kun je hiermee ook Lego Mindstorms en andere pakketten programmeren.
Veel mogelijkheden
Zoals je ziet: je kunt alle kanten op met programmeren. Of het nu is door het toe te passen in een muziekles, of juist om een robot te maken: het laat zien dat het een breed inzetbaar iets is. Daarbij gaat het altijd om basisvaardigheden als problemen oplossen, stappen uitdenken en deze kunnen communiceren. Ook in de ‘echte’ wereld zijn dit belangrijke vaardigheden, en programmeren kan daar goed bij helpen. Dus, wat houd je tegen om leerlingen te leren programmeren?
Docent, onderwijsontwerper & maker. Altijd veel ideeën, en op zoek naar de verbinding tussen leren, creativiteit en technologie. Onderwijs kan altijd beter, maar mag ook zeker leuker! Mede-oprichter van Vernieuwenderwijs.
Wil je laagdrempelig aan de slag met computational thinking/ programmeren in de klas?
Kijk dan eens naar onze wekelijkse, GRATIS Digi-doener!
De Digi-doener is een les met digitale doe-dingen, die wekelijks verschijnt voor de bovenbouw en brugklas. Je kunt denken aan een hologram op je telefoon toveren en met origami iets vouwen zoals NASA doet om dingen zo klein mogelijk de ruimte in te sturen.
De Digi-doener:
– is supergeschikt voor 1 lesuur Natuur & Techniek
– is een lesbrief + digi-les + docentenhandleiding
– krijg je wekelijks kant-en-klaar in je mail
– bereid je voor in 15 minuutjes
– kan zonder computers
– is gratis
En:
– sluit aan op de leerlijn computational thinking
– voldoet aan de kerndoelen SLO
Handig toch? Al 3000 leerkrachten zijn je voorgegaan. Schrijf je in of meer info via http://www.futurenl.org/digi-doener .
Programmeren leren in het basisonderwijs op welk niveau dan ook is zeer waardevol om verschillende redenen. Een game spelen met meerdere spelers welke zich op elke willekeurige plek van deze wereld bevindt vinden leerlingen de normaalste zaak van de wereld. Door in aanraking te komen met schrijven van software leren ze dat dit niet zo gewoon is. Daarnaast stimuleert programmeren het verkrijgen van inzicht in probleemoplossend denken. Uitdaging blijft (in Nederland) op de basisscholen het gebrek aan digitale geletterdheid van de leerkrachten. Om deze reden heb ik een OpenSource STEM Robot en bijbehorend lesmateriaal ontwikkeld in de hoop dat ik ook een aantal leerkrachten hierin mee kon nemen zodat zij dit in de volgende jaren zouden doorzetten. Ondanks de vele leuke lesuren met mijn proef-klas, heeft de school dit niet verder opgepikt. Maar mocht er een enthousiaste leerkracht zijn die een goedkope, zelf te bouwen STEM Robot met lesmateriaal zoekt dan kan hij deze hier vinden; https://github.com/petervannes/LandjeRobot
Enkele korte video’s en foto’s van het project zijn te vinden op;
https://www.instagram.com/vannespeter/