En dan is het alweer zover: de laatste lessen, een kerstborrel, een kerstontbijt en vervolgens is het kerstvakantie! Een periode die je goed kunt gebruiken om bij te komen, uit te rusten en voor veel docenten; een goed boek te lezen. Wat voor boek is nu interessant om te lezen deze kerstvakantie? Hieronder vier tips.
Understanding how we learn
Een prettig geschreven boek vol met onderzoeken en bijbehorende voorbeelden over hoe mensen (leerlingen) effectief kunnen leren. Ter illustratie van die uitleg is het gehele boek gevuld met tekeningen, diagrammen en icoontjes. Het boek is geschreven door twee cognitieve psychologen die veel onderzoek hebben gedaan naar het brein en leren en gaat kernachtig in op zaken als het werkgeheugen, leerstrategieën, concentratie, retrieval practice en onderwijsmythes. Zij slaan continue een brug tussen de onderzoeken en het onderwijs, wat het boek erg bruikbaar maakt voor iedereen die werkt met leerlingen of studenten. Heb je interesse in onderwerpen als het brein en leren, leerstrategieën of evidence informed onderwijs, dan is dit een boek waar je absoluut geen spijt van zult hebben.
10 mindframes om leren zichtbaar te maken
Hoe docenten denken over leren en over hun eigen rol hierin, is een van de belangrijkste invloeden op de leerprestaties van leerlingen. Samen met Klaus Zierer beschrijft John Hattie de mindframes of denkkaders die leraren zich eigen kunnen maken om het maximale uit hun leerlingen te halen. Deze praktische gids met vragenlijsten, schema’s, checklists en oefeningen laat voor elke school precies zien hoe de denkkaders kunnen worden toegepast. Elk hoofdstuk begint met zelfreflectievragen over het denkkader (bijvoorbeeld of je er goed in bent, wat je doel is, enzovoort), een korte schets om het denkkader tastbaar te maken en de leerdoelen met betrekking tot het denkkader. Daarna volgt een bespreking van factoren uit Leren zichtbaar maken die het denkkader ondersteunen. Elk hoofdstuk sluit af met voorstellen voor en voorbeelden van handelen, een checklist voor het handelen en oefeningen. Een praktisch handboek met veel handig materiaal.
What school could be
Ted Dintersmith, producent en bekend als innovatie-expert is van mening dat het onderwijs anders zou moeten: de huidige wereld draait meer dan voorheen om innovatie en vraagt daarom om andere vaardigheden. Met het doel om docenten hier meer bewust van te maken is hij een jaar lang door America gaan reizen. Het resultaat is dat hij samen met die docenten heeft gewerkt aan nieuwe modellen van onderwijs waar leerlingen betekenisvolle lessen volgen, meer eigenaarschap ervaren en andere vaardigheden leren. De modellen die naar voren komen worden in dit boek aangedragen als voorbeelden van hoe het anders kan: wat school zou kunnen zijn. Het boek is geschreven vanuit het Amerikaanse onderwijs, maar vertoond niet verrassend veel parallellen met de Nederlands (globale) ontwikkelingen en is daarom zeker de moeite waard als je interesse hebt in de veranderde maatschappij en de rol die het onderwijs daarbij heeft.
Didactisch Coachen
Al vanaf het begin van de jaren zeventig weten we door onderzoek van Rosenthal en Jacobson (1968) dat leerlingen die les krijgen van docenten die hoge verwachtingen van hen hebben, beter presteren dan andere leerlingen (zie ook: het Pygmalion-effect). Maar hoe doe je dat, hoge verwachtingen hebben van je leerlingen? Rosenthal en Jacobson toonden rondom hun onderzoek aan wat voor gedrag docenten laten zien die vanuit “hoge verwachtingen’ aan hun leerlingen lesgeven. Docenten die vanuit die attitude hun leerlingen begeleiden blijken veel activerende vragen te stellen, enkel en alleen aanwijzingen te geven als het echt nodig is en regelmatig leer-bevorderende feedback te geven over hoe hun leerlingen bezig zijn. In pedagogisch opzicht zijn ze vriendelijk voor hun leerlingen. Didactisch Coachen is gebaseerd op deze principes en dit boek op hoe je dat dan inzet. In deze 5e druk is een hoofdstuk over formatief evalueren toegevoegd. Een prettig handboek voor als je bewust bezig wilt gaan met effectief didactisch handelen.
Op zoek naar meer leestips? Bekijk dan eens onze boekenplank, waar we alle boeken rondom onderwijs hebben geplaatst die volgens ons zeker de moeite waard zijn om te lezen: https://vernieuwenderwijs.nl/onderwijsboeken/.
Met deze vier boeken heb je in de kerstvakantie ieder geval genoeg te doen. Zelf nog tips? Wat lees jij in de vakantie? Laat het weten via twitter, Facebook of een reactie hieronder. Fijne feestdagen en een inspirerend, innovatief 2019 toegewenst!
Mede-oprichter van Vernieuwenderwijs. Daarvoor onderwijskundige in het hoger onderwijs en leraar geschiedenis en maatschappijleer in het voortgezet onderwijs. Praat graag over en is graag bezig met: didactiek, curriculumontwerp, toetsing, leren leren en veranderkunde. Actieve ontwikkelaar, onderzoeker en spreker.