Wil je een snelle en makkelijke manier om je les rustig te beginnen én leerlingen hun geheugen op te frissen? Het werken met startvragen kan een fijne optie zijn.
Iedere docent weet: het kan soms best lastig zijn om structuur en rust in je lessen te bouwen. Maar soms zit het hem al in kleine dingen, zoals een herkenbare en stevige lesopening. Het introduceren van startvragen bij binnenkomst kan enorm bijdragen aan het creëren van rust in je lokaal. Zie het zo: leerlingen komen het lokaal binnen en worden direct ‘aangezet’ door korte vragen over de stof op het bord. Zonder er al te veel woorden aan vuil te hoeven maken (en je dus de hele groep eerst stil moet krijgen), kunnen ze aan de slag.
Startvragen
Het idee van startvragen is simpel: laat leerlingen aan de start van de les een aantal vragen beantwoorden om op die manier leerlingen én jou als docent inzicht te geven in wat zij hebben onthouden van voorgaande les(sen). Bij voorkeur zijn dit enkele vragen die leerlingen in 1-2 minuten kunnen beantwoorden. Vaak zijn dit inhoudelijke vragen over de leerstof, zodat leerlingen duidelijk krijgen wat zij al wel of nog niet beheersen en zodat jij als docent kan zien wat leerlingen die les aan (extra) instructie of herhaling nodig hebben.
Uiteraard kun je dit ook digitaal doen, bijvoorbeeld met behulp van een app als Socrative, Kahoot of Quizlet. Zorg er daarbij wel voor dat leerlingen niet elkaars antwoorden zien of dat er een score zichtbaar wordt: het gaat immers niet over beoordeling of race wie de beste is: het is bedoeld voor je eigen leerproces.
Herhaling en gespreid leren
Een bijkomend voordeel van startvragen is dat je heel snel en simpel leerstof herhaalt (retrieval practice) en gespreid leert (spaced practice). Dit simpelweg door vragen te stellen over voorgaande lessen. En dat is belangrijk, want: leren is vergeten. Door vragen te stellen over leerstof die al even niet aan bod is geweest, laat je leerlingen actief kennis naar boven halen, waardoor zij het weer minder snel vergeten (zie ook: de vergeetcurve). Daarbij is het aan te raden verschillende soorten vraagtypes te gebruiken en de leerstof willekeurig voorbij te laten komen, waardoor je bezig bent met interleaved practice. Zo kan een kleine, simpele opdracht dus goed bijdragen aan het leerproces van je leerlingen.
Slimme werkvormen
Wil je eens wat afwisseling of wat anders dan het simpelweg opschrijven van startvragen op het bord? Je kunt ook werken met de volgende werkvormen:
- Woordenwolk
- Memory
- Welk woord weg
Kortom: een handige manier om je les nuttiger en rustiger te openen! Probeer het vooral uit en geef niet op na één keer: leerlingen zullen moeten wennen aan deze start van de les.
Werk jij hier wel eens mee? Hoe doe je dat dan? We lezen het graag terug in een reacties hieronder!
Leraar & onderwijskundige. Brengt graag onderzoek en creativiteit samen. Ontwerpt leerervaringen die aanzetten tot actie. Zoekt graag uit hoe dingen zitten voor De Wijsneuzen podcast. Onderwijsadviseur en trainer bij Vernieuwenderwijs.