Leerlingen in het voortgezet onderwijs wisselen elke dag een aantal keren van een les en een lokaal. Elk lesuur duurt het weer even voordat alle leerlingen in het lokaal zijn, op hun plek zitten en hun aandacht bij de docent hebben, zodat jij met de les kan beginnen. Alles bij elkaar kost dat al snel vijf tot 10 minuten van je les. Tel je al deze verloren minuten bij elkaar op dan kosten leswisselingen al snel een paar uur aan lestijd in de week. Met een inloopopdracht ondervang je dit probleem en begin jij je les meteen effectief. In dit artikel geven we je tips voor inloopopdrachten.
De organisatie
Een inloopopdracht is een opdracht die al klaar ligt of klaarstaat als de leerlingen het klaslokaal binnenkomen. De opdracht moet voor iedereen zelfstandig te maken zijn. Als er bijvoorbeeld software nodig is, waarvan je weet dat bepaalde leerlingen daar hulp bij nodig gaan hebben, dan is het beter die software niet te gebruiken voor een inloopopdracht.
Ontvang je leerlingen bij de deur: vanaf deze positie kan jij de leerlingen die binnenkomen wijzen op de opdracht die klaarligt en tegelijkertijd jouw lokaal en de gang overzien.
Zoals bij alle werkvormen die je inzet is het belangrijk om ook het maken van een inloopopdracht te oefenen en routines in te bouwen. Hieronder geven we je een voorbeeld van afspraken voor een inloopopdracht.
1. Leerlingen wachten in een rij per twee buiten het lokaal.
2. De leraar staat in de deuropening, spreekt de verwachtingen uit.
3. Op signaal van de leraar komen de leerlingen in stilte binnen.
4. De leerlingen begroeten de leraar (goedemorgen/goedemiddag)
5. De leerlingen komen in stilte (d.w.z. zonder praten) het lokaal binnen.
6. De leerlingen pakken meteen hun etui + schrift/boek op tafel
(geen Chromebook, tenzij anders aangegeven)
7. De leerlingen starten meteen met de opdracht op het bord.
Tijdens het uitvoeren van deze routine, benoemt de docent de positieve zaken die hij/ zij ziet. “Sofie heeft haar spullen al op tafel.” “Top hoe je zo snel aan de slag gaat, Bram!” etc.
bron: Alfrink College - Deurne
Een groot voordeel van een inloopopdracht is dat je de les start in rust. Terwijl leerlingen werken heb jij de tijd om even in te checken bij die ene leerling die je verdrietig zag binnenkomen, om materialen klaar te leggen of om rond te lopen en te bekijken wat leerlingen invullen bij de opdracht. Een tweede voordeel is dat een inloopopdracht zorgt voor een rustige omschakeling van de vorige les naar jouw les.
Geschikt voor meerdere doeleinden
Een inloopopdracht kun je voor allerlei doeleinden inzetten. Denk aan voorkennis activeren, nieuwsgierigheid prikkelen, het introduceren van een thema of onderwerp of het actief ophalen van de leerstof aan het begin van de les (retrieval practice).
Vervolg
Het is belangrijk dat een inloopopdracht direct gekoppeld is aan de les en dus ook in de les een vervolg krijgt. Je kan een vervolg op allerlei manieren organiseren. Zo kan je een inloopopdracht inzetten als start van een nieuw hoofdstuk, bijvoorbeeld door leerlingen de opdracht te geven om een opdracht te maken over het onderwerp. Het vervolg van je les is dan automatisch een vervolg op de inloopopdracht. Zo was de inloopopdracht hierboven een introductie op een les over tekenkrijt.
Toets je met een inloopopdracht wat leerlingen al zelfstandig kunnen terughalen, dan kan je daaropvolgend leerlingen het werk laten aanvullen met behulp van het boek en klasgenoten (Brein, Boek, Buddy).
Het is natuurlijk ook mogelijk om op een later moment in de les terug te komen op de inloopopdracht: vraag bijvoorbeeld aan je leerlingen om de opdracht tijdelijk weg te leggen, herhaal een deel van uitleg van de leerstof en vraag ze daarna om de inloopopdracht opnieuw te bekijken en, waar nodig, te herzien.
Keuzeopdrachten
Als je merkt dat jouw leerlingen goed en zelfstandig kunnen werken, kun je ze ook keuzeopdrachten geven tijdens de inloop. Geef ze bijvoorbeeld verschillende soorten oefenmateriaal waar ze uit kunnen kiezen, eventueel aangevuld met de mogelijkheid om te lezen. Hierbij is het wel aan te raden om te werken met een vaste tijdsduur voor de inloop en een zichtbare timer, zodat leerlingen ook meteen aan het werk gaan.
Ruim 20 jaar docent Kunst en Cultuur in het voortgezet onderwijs. Houdt zich bezig met kwaliteitsontwikkeling, professioneel leren en formatief handelen in de klas. Onderwijsadviseur en trainer bij Vernieuwenderwijs.