Op welke manier kun je de taallessen het beste aanpakken? Hoe kun je bijvoorbeeld aan de slag gaan met differentiatie, leerstrategieën, rubrics of feedback tijdens een les Engels, Frans of Duits? En hoe houd je daarbij je leerlingen gemotiveerd? In dit boek wordt daar op ingaan door middel van praktische werkvormen, tips en een theoretisch toelichting bij verschillende lesfasen.
Communicatief talenonderwijs
Er is de laatste jaren steeds meer aandacht voor concepten als formatief handelen, evidence-informed lesgeven en alternatieve vormen van toetsing. Veel wat je hierover leest en hoort is algemeen en daarom breed toe te passen. Echter, bij de taalvakken ligt dat soms anders. Daar waar bij een vak als wiskunde als geschiedenis wekelijks aan verschillende doelen kan worden gewerkt, zit dat bij een vak als Engels of Frans anders en werk de je doorlopend aan dezelfde doelen, waarbij vooral de context (moeilijkheid) wisselt. Meer dan eens komt dan ook de vraag naar voren: ‘… en hoe doe je dat dan bij een Nederlands of een moderne vreemde taal?’. Docent Marlène Rasir, met ervaring in het secundair onderwijs (voortgezet onderwijs), volwassenen onderwijs en hoger onderwijs, heeft dit boek geschreven om taaldocenten daarbij te helpen.
Praktijkgericht
Dat het boek is geschreven door een docent, is te merken. Het boek staat vol met praktische tips en werkvormen. Deze zijn gekoppeld aan de verschillende lesfasen en vaak zijn weergegeven als schema’s, werkbladen etc. Daarbij is er ook aandacht voor het ERK. In het boek wordt ingegaan op bijvoorbeeld de lesopzet, de start van de les, hoe je kunt differentiëren, op welke manier je zou kunnen toetsen en hoe je een leerstrategie als retrieval practice kunt integreren in je lessen. Daarnaast is er ook aandacht voor het neerzetten van een goed leerklimaat en verschillende manieren om rubrics in te zetten, zoals de rubric van één. Het boek is dus veelzijdig opgezet en biedt werkvormen en inspiratie bij veel verschillende facetten van je les.
Hieronder een impressie van het boek:
Brede opzet
Het boek gaat verder van praktische handvatten voor de les. Ook is er in enkele hoofdstukken kort aandacht voor verwante onderwerpen. Voorbeelden hiervan zijn de onderwijskwaliteit (waaronder constructieve afstemming), de hoeveelheid summatieve toetsen en aspecten als de growth mindset. Het prettige hieraan is dat je goed de samenhang tussen didactiek, pedagogiek en curriculumontwerp kunt zien. Mooi daarbij is ook dat er ook aardig wat aandacht is voor het eigenaarschap van leerlingen. Een voorbeeld hiervan is de zelfmonitoring met behulp van ‘voortgangsfiches’. Het boek heeft dan ook een brede opzet.
Niet alleen voor talen
De voorbeelden in het boek mogen dan veelal gaan over taalonderwijs, het boek is eigenlijk voor alle vakgebieden nuttig. Vrijwel alle werkvormen zijn makkelijk om te zetten naar een andere context. Voorbeelden daarvan zijn de cornell-methode of de inzet van een exit ticket. Nuttig voor taalonderwijs, maar ook zeker voor andere vakken. Van de werkvormen tot de lesvoorbereiding en het curriculum: het is van algemeen nut.
Toepasbaar, omvangrijk en inspiratievol
Het boek communicatief talenonderwijs in de praktijk is een relatief klein boek (140 blz. totaal) wat boordevol inspiratie staat, zoals leuke en makkelijk toepasbare werkvormen, tip en formats. Het is goed leesbaar en duidelijk vanuit de praktijk geschreven. Daarbij zorgt de brede opzet er voor dat je als docent er eigenlijk altijd wel wat uit kan halen: of het nu gaat om meer gepersonaliseerd leren, leerstrategieën of formatief handelen.
Diezelfde keuze maakt ook dat het geen hele grote diepgang heeft: het is dan ook geen handleiding met diepgaande wetenschappelijke inzichten om je leerlijn oftewel curriculum vorm te geven. Is dat erg? Wij vinden dan niet (maar het is wel goed om te weten).
Wat ons betreft is dit een boek wat we zeker kunnen aanraden als je als (taal)docent op zoek bent naar praktische inspiratie om tijdens je lessen de autonomie, betrokkenheid en competentie van leerlingen en studenten te vergroten.
Mede-oprichter van Vernieuwenderwijs. Daarvoor onderwijskundige in het hoger onderwijs en leraar geschiedenis en maatschappijleer in het voortgezet onderwijs. Praat graag over en is graag bezig met: didactiek, curriculumontwerp, toetsing, leren leren en veranderkunde. Actieve ontwikkelaar, onderzoeker en spreker.