Gepersonaliseerd leren is een groot begrip. Veel scholen willen of zijn er mee bezig, maar wat is het nu precies? En waarom denken we dat gepersonaliseerd leren zo’n belangrijk is voor leerlingen? In het onderstaande artikel proberen we hier zo’n goed mogelijk antwoord te geven.
Op zoek naar een definitie
Om te beginnen: gepersonaliseerd leren is typisch zo’n container begrip, zoals je veel tegenkomt in het onderwijs. Want wat houdt het nu echt in? Als je zoekt naar een definitie kom je verschillende uitwerkingen tegen, waarbij sommigen elkaar tegen lijken te spreken. VO-Content heeft het bijvoorbeeld over: “Gepersonaliseerd leren is het leerproces waarbij leerlingen op hun eigen wijze en in hun eigen tempo werken aan de leerdoelen.”
Hargreaves heeft het dan weer over: “Gepersonaliseerd leren is het afstemmen van didactiek, pedagogiek, curriculum en de leeromgeving, voor leerlingen en door leerlingen, om zo tegemoet te komen aan hun verschillende leerbehoeftes en ambities.”
Hier zit al een duidelijk verschil: is gepersonaliseerd leren nu leerling gestuurd, of is het docent gestuurd?
Keuzes maken
Er moeten dus keuzes gemaakt worden. Daarbij zijn er grote verschillen tussen bijvoorbeeld individueel leren en gepersonaliseerd leren. In tegenstelling tot wat namelijk vaak beweert wordt is gepersonaliseerd leren niet perse gericht op de individuele leerling. Het is er op gericht om de leerlingen zo veel mogelijk te ontwikkelen, en hierbij wordt gekozen voor een aanpak die aansluit op de leerling.
Een andere keuze die gemaakt moet worden is op welk gebied er gepersonaliseerd wordt. Wordt er ruimte gemaakt voor de vorm, of juist voor de inhoud? Beter gezegd: mag een leerling kiezen hoe de presentatie gemaakt wordt, of de presentatie gemaakt wordt, of waar de presentatie over gaat? Of alledrie? Duidelijk is wel dat deze vragen allemaal leiden tot beter onderwijs: het geven van keuzes aan leerlingen en het aanpassen van de stof aan het niveau van de leerling vergroot de motivatie, het rendement en de leeropbrengst.
Van vroeger tot nu
Gepersonaliseerd leren is daarnaast ook eigenlijk al behoorlijk oud. Al vanaf de 19de eeuw, door onder andere Parkhurst en haar Dalton onderwijs, wordt er gedacht over het aanpassen van de lesstof aan de individuele leerling. De welbekende professor Bloom ging daar nog verder in en deed er ook onderzoek naar, net als Gardner met zijn theorie over meervoudige intelligentie. Allemaal vormen en onderzoeken die draaien rond wat wij nu kennen als gepersonaliseerd leren.
Rol van ICT
Tegenwoordig wordt ICT vaak in een adem genoemd met gepersonaliseerd leren. Maar zoals boven ook al beschreven: een 1-op-1 laptop of iPad programma betekent nog niet dat er sprake is van gepersonaliseerd leren. Hierbij gaat het dan eerder over individueel leren: in het leren draait het dan alleen om de leerling zelf, niet om de groep of onderlinge samenwerking. Dat maakt het ook gevaarlijk, want deze vormen van onderwijs worden wel gebruikt als voorbeeld, maar kloppen dus eigenlijk niet.
Praktijkvoorbeelden
Binnen het project Leerling2020 wordt er veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van gepersonaliseerd leren binnen scholen. Doormiddel van de Leerlabs wordt de aanwezige kennis gebundeld en hiermee hoopt men een versnelling te bewerkstelligen. Voorbeelden van scholen waar al erg wordt gewerkt met gepersonaliseerd leren zijn bijvoorbeeld het Niekee in Roermond en Hyperion in Amsterdam.
Zelf aan de slag met gepersonaliseerd leren?
In een volgend artikel zullen we de mogelijkheden verkennen van het toepassen van gepersonaliseerd leren in de les. Want ook binnen een ‘normale’ setting kun je als docent leerlingen ruimte geven, keuzes laten maken en het onderwijs afstemmen op de persoonlijke behoeftes. Tips? Laat ons dat dan vast weten!
Docent, onderwijsontwerper & maker. Altijd veel ideeën, en op zoek naar de verbinding tussen leren, creativiteit en technologie. Onderwijs kan altijd beter, maar mag ook zeker leuker! Mede-oprichter van Vernieuwenderwijs.
Hallo,
Ik ben docent op het ROC Tilburg (niv. 2 opleiding) waarbij ik veel NT2 studenten heb. Het is voor hen lastig om klassikale uitleg te volgen en/of schoolopdrachten te maken/begrijpen. Om deze reden heb ik taalmaatjes gevormd in de klas. Dus een zwakkere student koppelen aan een sterkere student. Is dit een vorm van gepersonaliseerd leren? Zo ja, wat is de uitleg hierbij?
Alvast bedankt.
Met vriendelijke groet,
C. Dezai
Hoi Chimen,
Mooie oplossing! Dit lijkt wel meer op samenwerkend leren dan op gepersonaliseerd leren. Daarbij wel een kanttekening: het doel moet zijn dat er beter geleerd wordt, het middel kan dan gepersonaliseerd leren zijn. Volgens mij is het dan bij zo’n vorm dus ook niet belangrijk of het gepersonaliseerd leren is, maar vooral of het wat oplevert voor de studenten! Heel goed dus.