Leerlingen gaan na het behalen van hun diploma in het voortgezet onderwijs naar een vervolgopleiding. Hierbij hebben zij vaak de keuze uit meer dan 600 opleiding.. dat is nogal wat! Om leerlingen te helpen bij die keuze kunnen zij werken aan hun loopbaancompetenties.. maar hoe kunnen zij daar aan werken? In dit artikel 3 formulieren om loopbaanreflectiegesprekken te voeren met leerlingen.
Loopbaanbegeleiding
In het kader van de ontwikkelingen op het gebied van loopbaanoriëntatie- en begeleiding (LOB) hebben we de op vernieuwenderwijs aan de hand van uitgebreid literatuuronderzoek enkele artikelen met achtergrondindinformatie geschreven. Het kan handig zijn om deze artikelen te lezen om zo meer inzicht te krijgen in en hoe en waarom van loopbaanbegeleiding.
Loopbaancompetenties
In het eerste artikel in de reeks zijn we ingegaan op de achtergrond van de loopbaancompetenties. Zo gaan we in op de keuzedwang waar leerlingen mee te maken hebben, de arbeidsmarkt die continu verandert, de houding en vaardigheden die leerlingen kunnen hepen bij het maken van een weloverwogen keuze en de begeleiding die zij nodig hebben om daar toe te komen. Ook besteden we aandacht aan de loopbaancompetenties zoals die vanaf dit schooljaar gelden voor het vmbo. Het artikel kun je hier lezen: https://vernieuwenderwijs.nl/loopbaancompetenties-deel1/
Krachtige leeromgeving
In het tweede artikel in de reeks zijn we ingegaan op het creëeren van een leeromgeving waarin leerlingen goed aan hun loopbaancompetenties kunnen werken. De school dient een zogenoemde ‘krachtige’ leeromgeving te vormen. Het betreft een leeromgeving die aan drie condities voldoet (Kuijpers, Meijers, & Bakker, 2006, p. 9): een leeromgeving die; 1) transfer van theorie naar praktijk mogelijk maakt, 2) dialogisch is en 3) ‘participatief’ oftewel ‘vraaggericht’ is. In het artikel gaan we uitgebreid in op alle drie de condities. Het artikel kun je hier lezen: https://vernieuwenderwijs.nl/loopbaancompetenties-deel2/
Loopbaanreflectiegesprekken
In derde artikel in de reeks zijn we ingegaan op het voeren van gesprekken. Om leerlingen te laten werken aan hun loopbaancompetenties is het belangrijk dat je met hen regelmatig loopbaanreflectiegepsrekken voert. In de kern is dit aan de hand van de loopbaancompetenties reflecteren op situaties die bijzonder zijn geweest voor de leerling. In het artikel gaan we uitgebreid in op de elementen waar een goed (loopbaan)reflectiegesprek aan voldoet. Het artikel kun je hier lezen: https://vernieuwenderwijs.nl/loopbaancompetenties-deel3/
Inspiratiekaarten
In het vijfde artikel in de reeks hebben 20 inspiratiekaarten gedeeld: 4 kaarten per competentie. Hiermee kunnen leerlingen werken aan hun competenties. Op iedere inspiratiekaart staat aangegeven aan welke competentie je werkt, wat de opdracht inhoudt en hoe je deze stap-voor-stap kunt uitvoeren. Daarbij hebben we de keuze gemaakt de opdrachten relatief open te laten. Op die manier zijn deze breed inzetbaar en is er veel vrijheid voor leerlingen om deze op hun eigen manier uit te voeren, wat in onze optiek het eigenaarschap vergroot. De inspiratiekaarten zijn voor de helderheid verbonden aan één competentie, maar leerlingen werken door de opdrachten uit te voeren vaak aan meerdere competenties. De inspiratiekaarten kun je hier downloaden:
https://vernieuwenderwijs.nl/20-inspiratiekaarten-om-aan-loopbaancompetenties-te-werken/
Loopbaanreflectiegesprekken
Om met leerlingen stil te staan bij de ontwikkeling van hun loopbaancompetenties en hen waar mogelijk te ondersteunen, is het voeren van loopbaanreflectiegesprekken erg belangrijk. In de kern is dit aan de hand van de loopbaancompetenties reflecteren op situaties die bijzonder zijn geweest voor de leerling. In het artikel gaan we uitgebreid in op de elementen waar een goed (loopbaan)reflectiegesprek aan voldoet (zie ook dit artikel voor meer achtergrondinformatie). Om hierbij te ondersteunen hebben we 3 formulieren ontwikkeld: Eén waarmee een leerling zich kan voorbereiden op het gesprek (deel A), één wat als leidraad voor het gesprek kan worden gebruikt (deel B) en één die kan worden gebruikt ter afronding van het gesprek (deel C).
Hierbij bieden we een document aan met daarin het volgende:
1. Achtergrondinformatie over het voeren van loopbaanreflectiegesprekken
2. Toelichting op de 3 formulieren
3. 3 formulieren die kunnen worden gebruikt voor het voorbereiden, voeren en afronden van een loopbaanreflectiegesprek
Download:
Mocht je vragen hebben over de inzet van deze formulieren, laat dan gerust een reactie achter onder dit artikel.
Mede-oprichter van Vernieuwenderwijs. Daarvoor onderwijskundige in het hoger onderwijs en leraar geschiedenis en maatschappijleer in het voortgezet onderwijs. Praat graag over en is graag bezig met: didactiek, curriculumontwerp, toetsing, leren leren en veranderkunde. Actieve ontwikkelaar, onderzoeker en spreker.