In een steeds sneller veranderende maatschappij is het belangrijk dat leerlingen keuzes kunnen maken bij het inzetten van verschillende leerstrategieën tijdens hun leerproces: op die manier zullen de leerlingen in staat zijn hun eigen leerproces te sturen. Dit zorgt niet alleen voor succes op school: tegenwoordig is de tijd dat mensen levenslang dezelfde baan hebben voorbij en is het dus belangrijk dat zij in staat zijn zichzelf te sturen. Je moet je bijscholen op het moment dat je verandert van functie of werkgever en omscholen wanneer je verandert van baan. Dit in combinatie met alle steeds weer veranderende ontwikkelingen op maatschappelijk, sociaal en technologisch vlak zorgt ervoor dat mensen tegenwoordig hun leven lang leren. Cognitieve leerstrategieën bieden zowel de docent als de leerling handvatten bij het leerproces en verwerken van leerstof.
Cognitieve leerstrategieën
Wanneer is iets een leerstrategie? Een leerstrategie bestaat uit een combinatie van verschillende technieken en cognitieve vaardigheden, waarbij een bepaald leerdoel kan worden bereikt en wordt ingezet bij het zelfstandig bestuderen van studiemateriaal. Als een strategie specifiek gericht is op het halen van een bepaald leerdoel, is het een leerstrategie (Moniek Boekaerts & Simons, 1995). Er zijn acht verschillende cognitieve leerstrategieën:
Effectiviteit van leerstrategieën
Voor de groep ‘zwakke leerlingen’ zijn leerstrategieën bijzonder effectief. Leerstrategieën bieden leerlingen de mogelijkheid om keuzes te maken in hun manier van leren, hierdoor worden de leerlingen flexibeler en kunnen gebreken in het leren worden opgevangen of zelf gecompenseerd. Een uitgebreider en beter inzetbaar repertoire leidt tot succeservaring en verbetering van de prestaties van de leerling (Dijkstra, 2015).
Ook voor de gemiddelde leerlingen blijken leerstrategieën effectief. Deze leerlingen kunnen door het gebruik van leerstrategieën het nut van bepaalde vakken en schoolprestaties ontdekken, zichzelf motiveren en systematischer werken (Dijkstra, 2015). Het inzetten van een leerstrategie en ontdekken dat het werkt maakt het leren leuk en zorgt ervoor dat het leren voor goed presterende of hoogbegaafde leerlingen uitdagend blijft (Dijkstra, 2015).
De drie rollen van de docent
De docent als coach
Als docent is het je taak om de leerlingen uitleg te geven over de verschillende cognitieve leerstrategieën. Je begeleid de leerlingen in het proces van het werken met leerstrategieën door ze de juiste informatie te geven over de leerstrategieën en ze hiermee te laten oefenen. Dit doe je door de leerlingen te ondersteunen en te motiveren. In het begin zal deze begeleiding vooral docentgestuurd worden aangeboden en ben je als docent intensief aan het begeleiden, uiteindelijk na de juiste training van jou als docent zal deze begeleiding steeds ‘losser’ worden en heb je je rol van coach vervuld als de leerling zelfstandig aan de slag kan met het werken met leerstrategieën.
De docent als rolmodel
Het zijn niet de regeltjes die tellen, maar het gedrag dat je waarneemt bij anderen. Leerlingen gaan zich gedragen zoals ze anderen dat zien doen. Het maakt dan niet meer uit of dat goed of fout gedrag is. Bij het werken met leerstrategieën heb je als docent dus een enorme rol. Je bent een rolmodel en moet aan de leerlingen laten zien dat het belangrijk is om te werken met leerstrategieën. Als rolmodel moet je ervoor zorgen dat het voor de leerlingen zichtbaar wordt dat er binnen jouw les gewerkt wordt met leerstrategieën. Vooral in het begin moet je dit nog veel nadrukkelijker benoemen omdat de leerlingen nog niet zover in het proces zijn dat ze de leerstrategieën zelf kunnen herkennen. Later kun je dit losser laten en zullen de leerlingen zover zijn dat ze dit ook zelf gaan herkennen.
De docent als creator
Lesgeven is maatwerk: Als docent stem je je manier van lesgeven af op behoefte en het niveau van de groep en individuele leerling. Je moet vaak methodes, technieken en opdrachten aanpassen aan het niveau van de leerling. Zo ook in dit geval. Wees creatief en bedenk de juiste opdrachten voor het niveau van jouw leerlingen bij de verschillende leerstrategieën. Daar waar de methode te kort schiet en steeds terugvalt op dezelfde soort leerstrategieën moet jij als docent de aanvulling geven op deze methode voor jouw leerlingen.
? Benieuwd naar de bijbehorende lessenserie? Klik dan op deze link: Lessenserie
[vc_row][vc_column][vc_message]Heb je ook een bijzondere ervaring of interessant idee, bijvoorbeeld een lesopzet, onderzoek, boek of tool, of wil je graag een opiniestuk plaatsen? Maak dan hier je eigen account aan, waarmee je zelf artikelen kan plaatsen en beheren![/vc_message][/vc_column][/vc_row]
Docent maatschappijleer en mens & maatschappij. Sterke affiniteit met VMBO-Basisberoepsgerichte leerweg. Actief bezig met cognitieve leerstrategieën, leerlingenzorg en ouderbetrokkenheid.
Ik ben, ook als docent m&m op een vmbo school, erg benieuwd naar de lessenserie!
Hee Roger,
Leuk, ik ga hem je toesturen per mail!
Ben erg benieuwd naar de lessenserie! Loop bij ons op school vaak tegen ‘leren leren’ problemen op.
Hee Liesbeth
De lessenserie geeft een introductie op het werken met cognitieve leerstrategieën, met daarbij een werkboekje voor leerlingen waar alle leerstrategieën uitgewerkt staan in leerlingentaal.
Ik ga hem je toesturen per mail!
Dag Liesbeth,
Ik heb vandaag geprobeerd je de lessenserie toe te sturen per mail, maar krijg het bericht dat het niet mogelijk is de mail af te leveren op het email adres dat ik nu van je heb.
Ik heb opnieuw mijn mailadres toegevoegd. Misschien had ik een fout gemaakt!
Ben erg nieuwsgierig geworden naar hef materiaal.. ik probeer graag iets nieuws uit
Hee Cisca,
Ik ga hem je toesturen per mail!
Ook ik heb interesse!
Hee Miriam,
Ik ga hem je toesturen per mail!
Ik ben ook nieuwsgierig naar de lessenserie
Hee Christa,
Ik ga hem je toesturen per mail!
Super! Hier was ik naar op zoek
Ik ben ook erg benieuwd naar de lessenserie en zou deze graag willen ontvangen. Alvast bedank!
Hee Monique,
Ik heb hem je gemaild.
Veel plezier ermee!
Beste Marlon,
Ook ik ben enthousiast geraakt. Zou je mij het materiaal ook kunnen toesturen?
Alvast bedankt,
Ivonne
Hee Ivonne,
Ik heb hem je gemaild.
Veel plezier ermee!
Hoi Marlon,
Interessant onderwerp, ik zou er graag meer over willen weten. Graag zou ik de lessenserie willen ontvangen. Dan kan ik me er verder in verdiepen.
Alvast bedankt!
Hee Suzan
Ik heb hem je gemaild. Mocht je nog meer info willen lezen over dit onderwerp heb ik nog een literatuurlijst voor je n.a.v. mijn onderzoek voorafgaande aan dit artikel.
Veel plezier ermee!
Ik krijg het bericht dat het niet mogelijk is de mail af te leveren op het email adres dat ik nu van je heb.
Ik ben net begonnen me te verdiepen in dit onderwerp. De lessenserie wil ik graag ontvangen en uitproberen.
Met vriendelijke groet,
Hee Els
Ik heb hem je gemaild.
Veel plezier ermee!
Hoi Marlon,
Ik zou ook graag de lessenserie willen ontvangen.
Groetjes,
Nick
Hee Nick,
Ik heb hem je gemaild.
Veel plezier ermee!
Dag Marlon,
Wat fijn dat je dit wil delen! Ik zou het materiaal graag eens bekijken.
met vriendelijke groet
Hee Ineke,
Ik heb hem je gemaild.
Veel plezier ermee!
Beste Marlon,
Fijn dat je dit materiaal ook beschikbaar stelt voor anderen! Ik zou er ook graag eens naar willen kijken.
Groetjes,
Mandy
Dag Marlon,
Ben nieuwsgierig naar de lessen! Heel erg bedankt dat je het voor anderen beschikbaar maakt
Mvg,
Fatma
Hee Fatma,
Ik heb hem je gemaild.
Veel plezier ermee!
Hallo Marlon,
Welke literatuur heb je hiervoor gebruikt?
Groeten,
Liesbeth
Hee Liesbeth
O.a. ‘effectiever leren met leerstrategieën – Pieternel Dijkstra’ en ‘ Leer leren – John Cliteur’.
Twee hele fijne boeken die een goede introductie geven op de leerstrategieën en de koppeling naar hoe te gebruiken in de praktijk.
Hoi marlon,
Zou je de lessenserie ook naar mij willen mailen ajb?
met vriendelijke groet,
Nanja Huijgen
Hee Nanja,
Ik heb hem je gemaild.
Veel plezier ermee!
Benieuwd naar je lessen.
Hee Jorrit
Ik heb hem je gemaild.
Veel plezier ermee!
Hoi Marlon,
Ik ben erg nieuwsgierig naar je lessenreeks!
Beste Marlon,
Ik ben heel benieuwd naar de lessenserie!
Vriendelijke groet,
Dorine Ros
Hoi Marlon,
Interessant! Wil je mij ook de lessenserie toesturen ?
Dag Marlon,
Mag ik jouw lessenserie uitproberen? Ik ben namelijk erg benieuwd.
Hee Ria,
Ik heb hem je gemaild.
Veel plezier ermee!
Hallo Marlon,
Ik zou ook graag je lessenserie ontvangen.
Alvast bedankt!
Hoi Marlon,
Leerstrategien, klinkt interessant, daar zou ik graag meer over willen weten.
Zou je mij een lessenaartje kunnen mailen?
Alvast bedankt!
Suzan
Ook ik zou heel graag de lessenserie willen ontvangen en verschillende leerstrategieën willen inzetten in mijn groep. Zou je die mij willen sturen?
Dank je wel !
Maria
Beste Marjon,
Je maakt me heel nieuwsgierig. Zou ik de lessenserie mogen ontvangen?
Ik ben nieuwsgierig geworden, zou ik de lessenserie mogen ontvangen?
Ben erg benieuwd naar je lessenserie.
Beste Marlon,
Het is al een tijdje geleden dat dit artikel geplaatst is, maar ik ben toch nog heel nieuwsgierig geworden. Zou het mogelijk zijn om alsnog het materiaal te ontvangen?
Ik zou graag de lessenserie ontvangen (orthopedagoog!), lijkt me interessant!
Ik werk op een basisschool en wij geven voorbereidende lessen aan groep 8 voor het leren.
Kunt u mij de lessenserie opsturen? Ben erg benieuwd!
Als toekomstige docent en gezien het onderwerp van mijn scriptie ben ik ook benieuwd naar de lessenserie. Graag zou ik de lessenserie willen ontvangen. Alvast bedankt.
Ook ik ontvang graag de lessenserie, ik ben erg benieuwd!
Groetjes Jacomijn
Ik ben erg benieuwd naar de lessenserie.
Zeer interessant. Zou ook ik deze mogen ontvangen?
Dag Cindy,
De link naar de lessenserie onderaan het artikel, onderin 🙂