4 boeken voor in de meivakantie (2020)

Na een voor veel ongekend intensieve periode is het dan eindelijk zover: vakantie! Even een week of twee niet online lesgeven, vergaderen, etc. Wellicht wil je vooral genieten van de zon en ook even niks met onderwijs. Tegelijkertijd is het een mooie periode om een goed boek te lezen en kan dit ook goed helpen te ontspannen. In dit artikel 4 boeken die we dan zeker aanraden!

Brain-Based Learning

Hoe leren mensen? En hoe kun je daar rekening mee houden in je lessen? Over het brein en leren zijn de laatste jaren verschillende boeken verschenen. Daarbij springt deze er voor ons positief erg sterk uit en is het een van de beste die we hierover hebben gelezen. Waarom? Het boek gaat erg begrijpelijk in op een ontzettend breed aantal factoren rondom het brein (leren, motiveren, erfelijkheid, geur, het geheugen, neuronen, etc, etc.) en vertaald dit vervolgens steeds naar ‘in the classroom’. Daarbij zit er in het boek een prettige opbouw, wat het zeker geen willekeurige opsomming maakt. De vertaling naar het klaslokaal is erg laagdrempelig, wat het ook makkelijk maakt om dingen toe te passen. Soms gaat dit over inrichting, soms juist over didactiek. Sidenote is wel dat het boek dieper in op hoe het brein werkt dan het gemiddelde boek rondom de psychologie van het leren, denk hierbij aan neuronen en onderdelen van het brein – wat naar onze mening zeker niet storend is (interessant juist!), maar wel goed om te weten. Kortom, een duidelijke aanrader als je interesse hebt in de wetenschap achter leren. Een uitgebreide review van ons volgt binnenkort.

Designing Effective Feedback Processes in Higher Education

Feedback ontvangen is een van de belangrijkste factoren voor het leerproces. Daarbij is er de laatste jaren veel aandacht voor hoe je effectieve feedback kan geven. Hierbij gaat het dan vaak over dat het kort en krachtig moet zijn, bij voorkeur ‘just in time’ en dat het duurzamer is als het op het proces is gericht in plaats van enkel de prestatie of het product. Maar wat als de leerling/student niks met de feedback doet? ‘Maakt een boom geluid als niemand het hoort?’. In dit boek wordt, op basis van een stevige hoeveelheid onderzoek, ingegaan op zaken als het neerzetten van de juiste feedback-omgeving en ‘feedback literacy’: leer leerlingen/studenten feedback te begrijpen en er naar te handelen. Een insteek die de auteur zelf neerzet als meer sociaal-constructivistisch, passend bij formatief handelen. Een boek wat niet altijd even makkelijk leest, maar wat ons betreft wel voor een aantal boeiende nieuwe inzichten zorgt. Zie ook het artikel ‘Feedback: de magic bullet voor het leren?’ Van Dominique Sluijsmans en Valentina Devid, wat zij schreven naar aanleiding van een congres, waar auteur Naomi Winstone met dit boek centraal stond.

Ik ben ook een mens

Is een kind een mens of moet het dat worden? Soms is het prettig om even af te stappen van effectief leren en onderwijs. Soms is het juist prettig wat meer te lezen over de meer pedagogische kant van onderwijs: over de mens. Dat is precies waar dit boek over gaat. Een boek wat in 2018 is verschenen, maar pas recent onder onze aandacht is gekomen. In dit boek laat auteur Joop Berding Korczak, Dewey en Arendt met elkaar ‘in gesprek gaan’. Een boek waarin wordt ingezoomd op hoe de drie denkers dachten over zaken als opvoeding, leren, het curriculum en de rol van de leraar. Het boek staat vol met voorbeelden uit hun praktijk en de gedachten daarachter. Het is daarmee geen boek over ‘wat werkt’, maar meer een inkijk in het leven en de gedachtengoed van drie mensen die tot op heden nog invloed hebben op verschillende stromingen in het onderwijs, zoals het sociaal-constructivisme. Een beschouwend, soms ietwat filosofisch boek, waarbij er zeker – verweven in de verhalen – mooie ideeën voor in de les voorbij komen. Houd je je graag bezig met het ‘waarom’ van onderwijs en leren, dan is dit een aanrader.

Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland

Niet nieuw, volgens ons wel relevant. Door de huidige omstandigheden mag je jezelf afvragen: waarom organiseren we het onderwijs zo? Waar komt dit vandaan? In dit in 2018 verschenen boek neemt Emeritus Hoogleraar Piet de Rooy (oa. commissie de Rooy; de tien tijdvakken van Geschiedenis), je aan de hand van de geschiedenis mee langs alle onderwijsveranderingen sinds de start van het onderwijs. Er wordt, met de nadruk op de laatste 200 jaar, vanuit de maatschappij gekeken naar de ontwikkelingen binnen het onderwijs. Interessante ontwikkelingen zoals het Nut van ‘t Algemeen en de Lancasterschool komen voorbij; ontwikkelingen die, al hoewel lang geleden, soms niet eens zover afstaan van de huidige ontwikkelingen als je zou verwachten. Een mooi boek, wat je breder leert kijken naar het onderwijs – meer nog soms dan boeken die er juist voor zijn geschreven: geschiedenis zorgt er voor dat je dingen in perspectief kan plaatsen. Wel is het daarbij handig als je van geschiedenis houdt, aangezien de context waarbinnen het onderwijs plaatsvond uitgebreid aan bod komt.

Op zoek naar meer leestips? Bekijk dan eens onze boekenplank, waar we alle boeken rondom onderwijs hebben geplaatst die volgens ons zeker de moeite waard zijn om te lezen: https://vernieuwenderwijs.nl/onderwijsboeken/.

Met deze vier boeken heb je in de meivakantie ieder geval genoeg te doen. Zelf nog tips? Wat lees jij in de vakantie? Laat het weten via een reactie hieronder!

Download artikel

Wessel Peeters

Mede-oprichter van Vernieuwenderwijs. Daarvoor onderwijskundige in het hoger onderwijs en leraar geschiedenis en maatschappijleer in het voortgezet onderwijs. Praat graag over en is graag bezig met: didactiek, curriculumontwerp, toetsing, leren leren en veranderkunde. Actieve ontwikkelaar, onderzoeker en spreker.