Het nakijken van leerlingenwerk is belangrijk, omdat je op die manier feedback en een beoordeling kan geven aan je leerlingen. Wil je dat goed doen, dan kan dit veel tijd kosten, met name als je veel verschillende klassen hebt en te maken hebt met een toets of product waar leerlingen lange of complexe antwoorden geven. Een manier om het minder tijd te laten kosten én het leerzamer te laten zijn voor de leerlingen, is het gebruik van een feedacklegenda.
Effectief nakijken
Wat is nu effectief nakijken? Hiermee bedoelen we niet snel nakijken, door bijvoorbeeld; ‘bovenaan de trap staan, de toetsen laten vallen en cijfers geven afhankelijk van de tree waarop de toets ligt’, zoals een collega ons eens vertelde. In dit artikel bedoelen dat we dat je tijd kan besparen bij het nakijken, maar vóóral leerlingen beter kunt ondersteunen bij het leerproces – en wel door het gebruik van een ‘feedbacklegenda’, zoals we het noemen. De basis voor dit idee kregen we van spreker en auteur Harry-Fletcher-Wood, die één van de sprekers was van een toetscongres waarbij we aanwezig waren.
‘Wat is mijn cijfer?’
Leerlingen zijn vaak benieuwd naar het cijfer en kijken dan vaak ook niet verder dan dat: het leren stopt bij het cijfer, zo blijkt ook uit onderzoek (Kohn, 2011). Hoe goed bedoeld ook, de opmerkingen en verbeteringen die je als docent plaatst bij een stuk tekst of formule worden lang niet altijd goed gelezen. Zeker niet bij een goed cijfer, zo herkennen wij ook bij onze eigen leerlingen. Dus hoeveel zin heeft het dan om die stukken behulpzame tekst te schrijven? En in hoeverre is die tekst anders dan het antwoordmodel? Vaak gaat het om een koppeling tussen het foute antwoord en het goede antwoord en juist het vinden daarvan, is zo leerzaam! Hoe goed bedoeld dus ook: geschreven feedback (antwoorden) voegt soms weinig toe aan het leerproces van leerlingen, terwijl het ook nog eens veel tijd kost. Het kan daarom nuttig zijn om gebruik te maken van een feedbacklegenda, zeker als onderdeel van het formatieve leerproces.
Feedbacklegenda
Het idee van de feedbacklagenda is dat jouw feedback als docent leerlingen nogmaals laat nadenken over hun antwoord bij bijvoorbeeld een toets. Dit door in plaats van uitgebreide geschreven feedback of de juiste antwoorden, simpelweg een stip in zijlijn of bij de alinea te plaatsen. Deze stip staat bijvoorbeeld voor ‘dit is totaal niet het goede antwoord’, ‘dit antwoord is niet helemaal goed’of ‘er mist een onderdeel’. Zo zijn er verschillende mogelijkheden te bedenken (zie figuur hieronder). De legenda kun je dan uitdelen of op de beamer zetten, zodat leerlingen weten waar de stip voor staat. Het idee is dat deze stip veel minder tijd kost om neer te zetten en veel belangrijker nog: leerlingen zelf laat zoeken waar de feedback vandaan komt. Dit zorgt er voor dat zij weer actief bezig zijn met de leerstof en er zo weer van leren, in plaats van simpelweg een te duidelijke hint of zelfs het goede antwoord te krijgen van de docent. Het zorgt er dus voor dat leerlingen nadenken over de feedback die zij krijgen.
Een voorbeeld van een feedbacklegenda, gemaakt in Google Slides.
Feedback bespreken
Een ander voorbeeld om efficiënter na te kijken komt van Michael Pershan. Bij bepaalde toetsen of vakken maken leerlingen vaak dezelfde fout, zoals bij een moeilijke wiskunde formule. Als docent kun je de formule dan verbeteren of van feedback voorzien, maar voor het leerproces kan het ook goed zijn om – alvorens leerlingen hun toets terugkrijgen – samen enkele uitgewerkte feedback-voorbeelden te bekijken en daarbij te bespreken wat hier nu fout is gedaan en hoe dit is verbeterd door de docent. Zoals Persan het omschrijft: “I noted that revisions worked much better if I started with an activity with the entire class before giving feedback. These activities were relatively short—ten, maybe fifteen minutes long—and were attempts to put the feedback in context. Usually I did this because, when I started to write comments, I realized the comments wouldn’t make sense on their own.” (Pershan, 2016). Op die manier voorkom je dus enerzijds dat je als docent continu je feedback toch nog moet toelichten en zorg je er anderzijds voor dat leerlingen de feedback die zij op papier krijgen een stuk beter begrijpen.
Nakijken als feedbackproces
Wat ons betreft twee mooie ideeën om het nakijkproces een waardevoller onderdeel van het leerproces te maken. Wellicht heb je zelf ook manieren om het nakijken sneller te laten gaan en of meer te laten bijdragen aan het leren van je leerlingen? We lezen het graag in de reacties hieronder. Veel succes met nakijken!
Kohn, A. (2011). The Case Against Grades. Opgevraagd op 4-4-2019 van https://www.alfiekohn.org/article/case-grades/.
Pershan, M. (2016). Beyond “Better luck next time” feedback. Opgevraagd op 4-4-2019 van https://blog.heinemann.com/mpershan-feedbackupdate-5-12.
Mede-oprichter van Vernieuwenderwijs. Daarvoor onderwijskundige in het hoger onderwijs en leraar geschiedenis en maatschappijleer in het voortgezet onderwijs. Praat graag over en is graag bezig met: didactiek, curriculumontwerp, toetsing, leren leren en veranderkunde. Actieve ontwikkelaar, onderzoeker en spreker.
Wat ik vaak doe is feedback inspreken. Zo voorkom je als docent dat je je geschreven feedback alsnog moet toelichten wat in praktijk toch nog vaak gebeurt. Het is helder voor de studenten (hbo in dit geval) en het levert mij als docent ook minder werkdruk.
Waardevolle tips zeg! Ook van @Leyla. Dank!
Graag gedaan, mocht je echter meer willen weten dan hoor ik je graag.
Wat tof dat je feedback inspreekt! Handige manier inderdaad. Puur uit interesse: Doe je dit via programma waarin studenten het inleveren, of bijvoorbeeld via software op je mobiele telefoon?
Ik zou hier ook graag meer over willen weten. Hoop dat je de filmpjes niet eerst moet opslaan en daarna in een ander systeem moet plaatsen. Ben erg benieuwd!
Tot een jaar geleden deed ik dat gewoon met de middelen die ik had, iPhone dictafoon en mailde dit door naar de student. Nu heeft HRO een programma aangeschaft (cumlaude – een ander variant van n@tschool) waar ik mijn feedback kan inspreken en kan uploaden zodat de student dat gelijk kan beluisteren. natuurlijk is het nog niet waterdicht en worden nog afspraken erna gepland. Maar aanzienlijk minder dan voorheen.
Op het leerplatform Canvas is er standaard een mogelijkheid voorzien om feedback in te spreken. Ook op Onenote Classroom (onderdeel van Office356) kan je feedback inspreken. Geen geknoei met video’s posten en dus superhandig!
It’s Learning heeft tegenwoordig ook een inspreekfunctie als leerlingen digitaal werk inleveren.
Ook handig Marloes! Maar, idee is ook vooral dat leerlingen nadenken – dus benieuwd of inspreken dan handig is. Wellicht wel als het vragen zijn, ook weer handig!
Mooi voorbeeld van hoe het eenvoudig kan.
Als het om met de hand geschreven werk gaat, heb je met deze manier echter 6 pennen nodig. Zou de legenda ook met eenvoudige figuurtjes kunnen werken? X voor een antwoord dat er helemaal naast zit, Rondje met een cijfer erin voor een aantal ontbrekende onderdelen van het antwoord, ~ voor een antwoord dat niet helemaal nauwkeurig is. een > voor een antwoord dat wat uitvoeriger moet, of een < voor een antwoord dat compacter kan.
Dag Theo, goed idee! Zo kun je er inderdaad ook mee werken. Gaat in ieder geval sneller 🙂
Ik heb een ‘feedbacktracker’ ontwikkeld. Het is een Excel bestand waarin de student de overstijgende feedback schrijft die hij/zij moet gaan toepassen op alle volgende documenten. De feedback luidt bijvoorbeeld: ‘let op spelling en voorkom spreektaal’, of: ‘let op tekststructuur, werk meer met kopjes’, of: ‘graag je uitspraken meer toelichten’. De student checkt de feedbacktracker als er een nieuw document gemaakt wordt en betrekt de feedback uit de feedbacktracker op het nieuwe document. Er vindt dan zelfcorrectie plaats. Zo voorkom je eindeloos herhalen van feedback en ontstaat er cyclisch leren: elk volgende document is (op deze specifieke punten) weer beter dan het voorgaande.