Op iedere school werken docenten die ergens goed in zijn: of het nu gaat om het bewaken van een prettig leerklimaat, het begeleiden van leerlingen met de nodige bagage, het werken met ict tools zoals Formative of het toepassen van een onderwijsconcept als gamification. Op scholen waar wij komen zien wij vaak dat collega’s dit niet van elkaar weten en zo voorbij gaan aan hun grootste leerbron: hun collega’s. In dit artikel enkele effectieve, leuke werkvormen om van elkaar te leren.
Als professional is het belangrijk om jezelf te blijven ontwikkelen. Om dit mogelijk te maken kun je gebruik maken van bijvoorbeeld de lerarenbeurs en een studie gaan of van je persoonsgebondenbudget en daarmee een masterclass volgens of naar een conferentie gaan. Een andere, vaak erg effectieve manier is direct leren van je collega’s. Hieronder 3 werkvormen die in de praktijk erg veel opleveren, zo bemerken wij. Pluspunt: deze werkvormen zijn ook op afstand inzetbaar!
1. EdCamp
Bij dit concept kan iedereen een workshop of lezing pitchen die ter plekke op een lijst wordt gezet. Vervolgens kunnen mensen stemmen waar wij bij aanwezig willen zijn. Resultaat is vaak dat er 3-5 workshops dan wel lezingen door gaan (afhankelijk van de groepsgrootte) en dat de andere pitchers zich ergens bij aansluiten. Het prettige van deze werkvorm is dat je weet dat je als groep inspeelt op de behoefte: mensen sluiten zich bij iets aan waar zij geheel zelf voor kiezen en als pitcher weet je dat je een groep hebt die er zin in heeft. In praktijk hebben wij er vaak voor gekozen om 3 rondes te houden: 2 rondes vullen aan het begin om vervolgens, na een pauze, nieuwe pitches te geven en de laatste ronde te starten. Wij bemerken dat vaak mensen, na het bijwonen van een bijvoorbeeld een lezing, ook graag wat willen delen en zo ter plekke een pitch afsteken. Een leuke en effectieve manier van samen kennis delen die wij al regelmatig hebben georganiseerd. Meer lezen kan hier.
Een EdCamp op afstand
Online kun je dit goed ook organiseren. Je begint daarbij met een Padlet waarop iedereen een workshop of lezing kan plaatsen. Daarna verdelen de verschillende docenten zich over de workshops/lezingen, en zorg je dat er een online kanaal is om met elkaar af te spreken. Niet heel ingewikkeld, maar wel erg leuk en leerzaam!
2. World Café
Een informele, doch erg effectieve manier van werken. In de kern is dit een concept concept waar verschillende statafels (café setting) zijn waar onderwerpen worden besproken. Vaak zie je in de praktijk dat er voor wordt gekozen om mensen gedurende 20 minuten bij een tafel te laten blijven om daar, samen met een ‘gastheer, een vraag of probleem te bespreken. Vervolgens wisselen mensen van tafel. Tussendoor kunnen er pauzes worden gehouden om dingen na te bespreken. Een effectieve manier om kennisdeling te sturen.
Een variant hierop is dat het tijd concept wordt losgelaten en dat mensen vrij kunnen loslopen. Al hoewel mensen zo vaak onbewust minder diep op onderwerpen in gaan, zorgt het wel voor meer informaliteit en verassende gesprekken, die ook erg leerzaam kunnen zijn. Ook kunnen vragen of problemen worden vervangen door presentaties: een tafel over virtual reality, een tafel over 3D printen, een tafel over instructievideo’s opnemen etc. waar kennis over de onderwerpen wordt uitgewisseld. Uiteraard zijn een drankje en een hapje meer dan welkom bij deze werkvorm! Meer lezen kan hier.
Een World Café op afstand
Een World Café kan ook online plaatsvinden. Het begint dan wel met een goede voorbereiding: verschillende docenten moeten wel iets willen en kunnen bespreken. Daarna maak je een overzicht waarin de verschillende onderwerpen staan, met daarbij een linkje om aan te sluiten. Je spreekt tijden met elkaar af, en zo kun je verschillende onderwerpen induiken. Het lijkt in het begin soms wat rommelig, maar hier ontstaan juist interessante en onverwachte gesprekken.
3. TeachMeet
Een TeachMeet is een unconference: een informele, dus zeer leerzame professionaliseringsbijeenkomst over onderwijs en technologie die een creatief en innovatief alternatief wil zijn naast al die andere onderwijscongressen en conferenties. Leren gaat het beste als je plezier hebt en dat is de kern van een TeachMeet. Het idee van dit concept is dat mensen, onder het genot van een hapje en een drankje, in 2 (nano-presentatie) of 7 (micro-presentatie) minuten een idee of ervaring kunnen delen met de andere aanwezigen. Dit resulteert een inspirerende reeks presentaties. Tussendoor kunnen er pauzes worden gehouden met de sprekers verder op het onderwerp in te gaan. Meer lezen kan hier.
Een TeachMeet op afstand
Een TeachMeet kan heel goed online. Je kunt de structuur ‘gewoon’ kopiëren naar Teams, Zoom of een andere tool. Zorg voor een tijdbewaker (eventueel met timer in beeld) en je kunt aan de slag!
Zelf ook ervaring met een leuke en effectieve werkvorm? We lezen het graag in de reactie!
(Update 11-2-2021: digitale alternatieven zijn toegevoegd, de eerdere versie van dit artikel komt uit 2016)
Mede-oprichter van Vernieuwenderwijs. Daarvoor onderwijskundige in het hoger onderwijs en leraar geschiedenis en maatschappijleer in het voortgezet onderwijs. Praat graag over en is graag bezig met: didactiek, curriculumontwerp, toetsing, leren leren en veranderkunde. Actieve ontwikkelaar, onderzoeker en spreker.